اتصالات فشار قوی در حوزه‌های صنعتی، کاربردهای فراوانی دارند. حوزه‌هایی مانند صنعت نفت ،گاز و پتروشیمی به دلیل ماهیت این نوع از فعالیت ها است که اتصالات قوی دارای استاندارد های سختگیرانه هستند و شرکت هایی مثل شرکت نفت و گاز ایران فقط شرکت های به خصوصی را به عنوان شرکت های تایید شده در تولید این محصولات قبول دارند و فقط اجازه نصب اتصالات آن شرکت ها را در سازه های خود می دهند فلنج ها ، فلنج استیل ایرانی، زانویی، تبدیل و مغزی و سه راهی از انواع اتصالات فشار قوی محسوب می‌شوند.
البته بحث انواع این اتصالات، فراتر از چند مورد گفته شده است. دلیل نام این اتصالات هم کامل مشخص است فشار بالای سیال عبوری در این تجهیزات می‌باشد.این دسته از اتصالات بر اساس جنس و نوع آن، کاربرد اساسی و نقش مهمی را در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز و پتروشیمی ایفا می‌کند زیرا
نیاز به جابجایی سیال در این صنایع بسیار دیده می شود و از آنجایی که این امر با فشار زیادی همراه است؛ باید از اتصالات فشار قوی چیست به منظور هدایت جریان سیالات کمک گرفت.
اتصالات فشار قوی چیست؟
یکی از کاربردی ترین و مهمترین اتصالات در صنایع مختلف به خصوص نفت و گاز و پتروشیمی، اتصالات فشار قوی می باشند. این اتصالات برای شیرآلات، گاز و سایر سیالات، خطوط پر فشار آب و لوله ها به کار برده می شوند. معمولاً این نوع از اتصالات از آلیاژهای خاص و فولاد ساخته شده اند. اجزای اتصالات فشار قوی با توجه به فشار سیال و اندازه تجهیزات، کلاس های گوناگونی دارد و لازم به ذکر است که شامل مواردی چون زانویی، فلنج ها، تبدیل و سه راهی ها می باشند. اتصالات با فشار قوی را می توان از نظر جنس مواد اولیه به مواردی چون اتصال فشار قوی فولادی گالوانیزه، فشار قوی فولادی ساکت و فشار قوی فولادی دنده ای تقسیم بندی کرد.
اتصالات قوی در واقع تکمیل کننده های خطوط لوله کشی در صنایع مختلف هستند :
همان طور که گفته شد کاربرد این نوع اتصالات بسیار گسترده و مهم است.
پس اینکه از آن‌ها در صنایع پتروشیمی نیز استفاده شود نیز اصلاً دور از انتظار نیست.
جنس اتصالات فشار قوی اغلب از فولاد یا آلیاژ های مخصوصی است.
نام “فشار قوی” به علت مقاومت و دوام بالای این اتصالات، بر آن‌ها گذاشته شده است.
اتصالات با فشار قوی به اتصالات فورج یا آهنگری نیز معروف هستند که به اشکال اتصال دنده ای و جوشی ساخته می شوند.
جنس و ابعاد اتصالات فشار قوی :
جنس اتصالات فشار قوی معمولاً از فولاد و آلیاژهای خاص می باشد که به طور کلی به شکل مخروطی و رشته ای ساخته می شود تا با این طراحی مقاومت خود را در زمان عبور سیال بالا ببرد. این اتصالات دارای فشارهای مختلف می باشند که عبارتند از:
- فشار ۲۰۰۰
- فشار ۳۰۰۰
- فشار ۶۰۰۰
- فشار ۹۰۰۰
ابعاد و اندازه‌هایی که به هنگام ساخت برای این اتصالات صنعتی در نظر گرفته می شود با توجه به کاربرد آن، متفاوت است و شامل موارد زیر می باشند:
- ۱/۸ اینچ
- ۱/۴ اینچ
- ۳/۸ اینچ
- ۹/۱۶ اینچ
- ۱ اینچ
ویژگی ها:
سیکل فشار و سیکل حرارت از دو ویژگی مهم اتصالات صنعتی فشار قوی هستند که یکی نشان دهنده تحمل فشار بالای این محصولات و دیگری تحمل درجه حرارت بالا می باشد.
به طور کلی این دسته از اتصالات از دمای منفی ۲۵۲ درجه سانتیگراد تا ۶۴۹ درجه سانتیگراد و فشاری معادل ۱۵۰۰۰۰ پوند بر اینچ مربع را می تواند تحمل کند که همین امر منجر به کاربرد بسیار اتصالات فشار قوی در صنایع ذکر شده می باشد.
انواع اتصالات قوی فولادی (بر اساس کاربرد آن ها):
اتصالات قوی هر چند که تجهیزات کوچکی هستند ولی به عنوان قلب صنایع انتقال سیالات می باشند. چون بعضی اوقات اگر در مسیر تجهیزات انتقال خطوط لوله، یک زانویی در مسیر وجود داشته باشد می‌تواند راندمان کار را بیشتر کند. به طور کلی اتصالات با فشار قوی فولادی به موارد زیر تقسیم بندی می‌شوند:
– مغزی فشار قوی
– نیپل فشار قوی
– سوک ولت فشار قوی
– مهره ماسوره فشار قوی
– بوشن فشار قوی
– زانو فشار قوی
– چپقی فشار قوی
– تردولت فشار قوی
– تبدیل فشار قوی
– سه راه فشار قوی
۱. زانو فشار قوی یا زانویی فشار قوی:
زانو فشار قوی نوعی از اتصالات پایپینگ حساب می شود که برای تولید آن معمولاً از روش ریخته گری کمک گرفته می شود البته ضخامت و جنس این دسته از اتصالات فشار قوی بسته به فشاری که باید تحمل کند و سیال داخل لوله و محیط پیرامون لوله متفاوت است و اکثراً برای تغیر زاویه در مسیر لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرد.
زانو فشار قوی نیز خود انواع مختلفی دارد و با توجه به میزان تغییر زاویه مسیر لوله و میزان تحمل فشار دسته بندی می شود.
- ۴۵ درجه شعاع بلند
- ۴۵ درجه شعاع کوتاه
- ۹۰ درجه شعاع بلند
- ۹۰ درجه شعاع کوتاه
این زانوها از انواع زانو فشار قوی بسته به زاویه تغییر مسیر لوله می باشد و از نظر تحمل فشار کاری به زانو فشار قوی مانیسمان یا زانو فشار قوی بدون درز و زانو فشار قوی درزدار دسته بندی می شود.
۲. سه راه فشار قوی:
سه راه فشار قوی همان اتصالات سه راهی مخصوص خطوط لوله های پرفشار می باشد که اکثراً زاویه بین آن ها ۹۰ درجه می باشد و از آنجایی که جزئی از اتصالات فشار قوی می باشد برای جابجایی سیال که نیاز به تحمل فشار بالایی دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
۳. چپقی فشار قوی:
این دسته از اتصالات فشار قوی برای اتصال لوله ها و شیلنگ ها با سایز های متفاوت در صنایع مختلف کاربرد دارد. ساختار چپقی فشار قوی ۹۰ درجه و به سورت نر و ماده طراحی شده است یعنی یک سمت آن از بیرون و سمت دیگر آن از داخل رزوه شده است و بسته به کاربرد آن در ابعادی متفاوت طراحی و ساخته شده است.
۴. مغزی تبدیلی فشار قوی یا سوییج نیپل فشار قوی:
زمانی که دو سر لوله دارای سایز های متفاوتی باشد اما دو لوله هم مرکز و هم راستا باشند از مغزی تبدیلی فشار قوی استفاده می شود در واقع می توان گفت کاهنده سایز لوله می باشد. ابعاد و جنس این مغزی تبدیلی بسته به فشار کاری، سیال موجود در لوله ها و سیال محاطی لوله ها متفاوت است.
۵. بوشن فشار قوی:
بوشن قطعه ای است که به ظاهر بسیار ساده می آید اما کاربرد بسیاری دارد، مهمترین کاربرد آن زمانی می باشد که بخواهید طول لوله را افزایش دهید. بوشن فشار قوی در واقع به رابط بین دو لوله گفته می شود که هر دو لوله دارای قطر یکسانی می باشد که این امر توسط جوشکاری امکان پذیر است.
۶. مغزی فشار قوی:
نوعی از اتصالات است که دارای زاویه ۱۸۰ درجه می باشد و وظیفه ی آن اتصال دو طرف مادگی تجهیزات به یکدیگر است که همانند تمامی زیر شاخه های اتصالات فشار قوی، توانایی تحمل فشار بالایی را دارد.
۷. مهره ماسوره فشار قوی یا یونیون فشار قوی:
مهره ماسوره فشار قوی از ۳ بخش تشکیل شده است که عبارتند از مهره ی مهره ماسوره که در وسط آن قرار دارد و دو سر آن که همانند چپقی فشار قوی به صورت نر و ماده ساخته شده است.
اما با این تفاوت که به جای زاویه ۹۰ درجه دارای زاویه ای برابر با ۱۸۰ درجه می باشد. بیشترین کاربرد آن در مدارهای بسته و تعمیرات لوله کشی است که می تواند فشار بالایی را تحمل کند.
نحوه اتصال مهره ماسوره به این گونه است که دو سر نر و ماده به لوله ها به روش پیچی و رزوه ای متصل می شود سپس این اتصالات توسط مهره وسط به هم کوپل می شوند.
۸. سوکولت فشار قوی
۹. تردولت فشار قوی:
تردولت فشار قوی به منظور انشعاب گیری از لوله هایی که معمولا سایز بالایی دارند در صنایع مختلف که نیاز به تحمل فشار بالا وجود دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
ظاهر تردولت فشار قوی به گونه ای طراحی شده است که یک سر آن به صورت منحنی شکل است و همین موضوع باعث می‌شود تا عمل انشعاب گیری بر روی لوله از سایز ۲ اینچ الی ۳۲ اینچ انجام شود.
۱۰. نیپل فشار قوی:
نیپل فشار قوی از جمله تجهیزاتی است که بسیار پرکاربرد و مهم است و کاربرد اساسی آن در خطوط لوله کشی می باشد که امکان تغییراتی از قبیل عوض کردن جهت جریان، ایجاد انشعاب در لوله اصلی برای فراهم کردن مسیرهای بیشتر در عبور سیال و دیگر اقدامات این چنینی را فراهم می کند.
دیگر اتصالات فشار قوی عبارت‌اند از :
- ولدولت
- چهار راه فشار قوی
- درپوش رزوه ای
- کپ یا درپوش ساکت ولد
- بوشن رزوه ای
- تبدیل رزوه ای و غیره
- ابزار اندازه گیری فشار
همان طور که گفته شد لوله ها و اتصالات قوی در فشار بالا و شرایط cyclic فعالیت دارند و به شکستگی حاصل از فرسوده شدن حساس‌اند. شکست در اتصالات باعث اتلاف تولیدات و ایجاد مشکلاتی برای ایمنی کارگران می شود لذا لازم است اتصالات و لوله فشار قوی برای مقابله با این شرایط بازرسی شود.
برای این بررسی ها باید از ابزارهای اندازه گیری فشار استفاده شود تا بتوان از مشکلاتی که احتمال دارد در آینده رخ دهد جلوگیری شود. دقت داشته باشید برای اندازه گیری فشار باید علاوه بر ابزار مناسب از افراد خبره نیز استفاده شود تا درصد اشتباه به صفر برسد.
کاربرد اتصالات قوی در صنایع :
جابجایی سیال یکی از نیازهای صنایع مختلف مخصوصاً نفت و گاز می باشد. برای هدایت جریان سیالات باید از اتصالات با فشار قوی بهره بگیریم؛ زیرا جابجایی سیالات همراه با فشار زیاد می باشد. اتصالات قوی باید در مقابل حرارت، مقاومت کنند؛ چون زمانی که سیال با فشار بالا حرکت می کند، درجه حرارت سیال نیز بیشتر می شود. صنایع دیگری چون صنایع غذایی، صنایع دارویی، صنایع آب و فاضلاب و صنایع پلاستیک از جمله مواردی می باشند که در سیستم لوله کشی خود از اتصالات فشار قوی بهره می گیرند.
ویژگی های اتصالات فشار قوی :
یکی از ویژگی های اتصالات قوی، بررسی سیکل حرارت می باشد. از آن جا که به طور متناوب، درجه حرارت هنگام جابجا شدن سیالاتی چون نفت و گاز تغییر می کند، باید بررسی شود.
ویژگی دیگر اتصالات قوی، بررسی دقیق سیکل فشار می باشد. چون این گروه از سیالات به اتصالات صنعتی، فشار متناوب و سیکل مانندی را وارد می کند.
سخن پایانی
اتصالات صنعتی فشار قوی اغلب به صورت مخروطی و رشته‌ای هستند. تا به این واسطه مقاومت بیشتری را در هنگام عبور سیال از خود نشان دهند. همان‌طور که گفته شده به دلیل وجود سیکل حرارتی، بررسی مشخصه دما از اهمیت بالایی برخوردار است.
بازه کاری دمای این اتصالات صنعتی از منفی ۲۵۲ درجه سانتیگراد تا ۶۴۹ درجه سانتیگراد است. به طور کلی برای انتقال سیالات در ساختار اتصالات قوی از جنس‌های گوناگون متناسب با کاربرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. ابعاد و اندازه‌هایی که برای این اتصالات صنعتی در نظر می‌گیرند شامل ۱/۸ اینچ، ۱/۴ اینچ، ۳/۸ اینچ، ۹/۱۶ اینچ و ۱ اینچ است. به طور کلی بسته به نوع طراحی اتصالات فشار قوی، این اتصالات صنعتی قادر هستند تا فشاری معادل ۱۵۰۰۰۰ پوند بر اینچ مربع را تحمل کنند.
برای خرید اتصالات فشار قوی به سایت فولاد آنلاین مراجعه نمایید.
